Geschreven door Inge ten Seldam

Op het nieuws is de laatste tijd steeds vaker te horen over geneesmiddelentekorten. Deze tekorten zijn niet alleen in Nederland een probleem, maar wereldwijd vanwege een toenemende prijsdruk op farmaceutische middelen.  Apothekers krijgen dagelijks te maken met recepten voor geneesmiddelen die niet leverbaar zijn. Het gevolg is dat niet iedere patiënt de optimale medicatie ontvangt. De tekorten zijn volgens de KNMP deels ontstaan door het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars. Dit beleid zorgt ervoor dat zorgverzekeraars een bepaald type geneesmiddel vergoeden, vaak is dit het goedkoopste geneesmiddel. De markt van Nederland wordt hierdoor voor de meeste fabrikanten als onaantrekkelijk gezien. Daarnaast worden de voorraden van de geneesmiddelen die hier wel te verkrijgen zijn klein gehouden, omdat een grote voorraad onderhouden (te) veel geld kost. Geneesmiddelentekorten zijn er al sinds 2013, dus hoe kan het dat dit probleem nog steeds niet is opgelost?

De overheid heeft niet stilgestaan sinds er door apothekers aan de bel werd getrokken dat bepaalde geneesmiddelen steeds vaker niet beschikbaar waren. Er is een ‘werkgroep geneesmiddelentekorten’ opgericht die een meldingsprocedure en een registratiesysteem heeft uitgewerkt. De KNMP heeft plaatsgenomen als actief deelnemer van deze werkgroep en gepleit voor verschillende veranderingen. Daarnaast zijn er ook verdere maatregelen getroffen. Zo worden fabrikanten en groothandels beboet die tekorten veroorzaken en is de leveringszekerheid van medicijnen in contracten tussen zorgverzekeraars en fabrikanten opgenomen. Deze maatregelen hebben zeker effect, maar het probleem zal voorlopig nog niet opgelost zijn. Daarnaast worden de boetes nauwelijks uitgedeeld aan fabrikanten door de inspectie. Apothekers proberen met kunst- en vliegwerk voor patiënten oplossingen te vinden. Deze merken ook steeds vaker dat bepaalde medicatie niet beschikbaar is, waardoor de agressie naar apothekers toeneemt.

Als oplossing wordt er nu gesproken over een versoepeling van het preferentiebeleid, omdat dit beleid de beschikbaarheid van geneesmiddelen raakt. Geneesmiddelen zijn nooit volledig op. Alleen zijn de voorraden van niet preferente middelen klein. Zodra er iets verkeerd gaat in de productie van het preferente middel zorgt dit direct voor problemen. Als een geneesmiddel niet beschikbaar is, wordt er vaker gewisseld van medicatie. Het wisselen van medicatie brengt ook risico’s met zich mee. Zo worden er makkelijker medicatiefouten gemaakt en is er een lagere therapietrouw van patiënten. Al met al lijkt er nog flink wat werk aan de winkel voor de geneesmiddelentekorten opgelost zijn.